CBRT Karahan Başkanı Enflasyon Mesajı: % 24'ü hedefimize ulaşmak için ihtiyacınız olan her şeyi yapacak
Türkiye Cumhuriyeti Başkanı (CBRT) Başkanı Fatih Karahan, başvurunun koşulları disflasyon sürecinin “enflasyon egzersizinin yüzde 24'ünün ihtiyacımız olanı elde etmesine” izin vermeyecek. Dedi.
Karahan, ABD'deki temasları sırasında Anadol (AA) ajansının New York ofisini ziyaret etti.
Gündemle ilgili soruları cevaplayarak Karahan, enflasyonun temel etkilerinden ziyade titiz bir para politikasının etkisi nedeniyle ana eğilimin düşüşünü değerlendirdiğini söyledi.
Enflasyonda düşüşte yılın geri kalanı olan Karahan, iyileşmenin iyileştirilmesinde etkili olacak, “yapmamız gerekeni elde etmek için enflasyon egzersizinin yüzde 24'ü”. Dedi.
Karahan, titiz bir para politikası konumuna devam edeceklerini vurgulayarak, enflasyonun düşüşünün iptalci düzeylerini takip etmesinin devam etme talebinin son derece önemli olduğunu söyledi.
Diyerek şöyle devam etti: “Talebin disflasyon sürecini kesintiye uğratmasına izin vermeyeceğiz.” Karahan, bireysel döviz kuru mevduat Türk Lira'ya, geçişe geçişe geçişe geçiş, gözlemlendi.
CBRT Karahan'ın başkanı, gelecekteki siyasi ilgiyi belirlerken, öncelik, disint yolunun talep ettiği mührü sağlamaktır: “Enflasyon, fiyatın istikrarına ulaşana kadar titiz bir para politikasına devam edecektir”. değerlendirildi.
Karahan'ın muhabir AA'nın enflasyona karşı mücadeleden para ve çıkar politikasına, döviz kurlarının Türk Lira döviz kurlarına karşı döviz kurlarına kadar çeşitli konulara verdiği sorulara cevap:
Soru: Ocak ayında enflasyon arttı, ancak Şubat ayında bir düşüş gördük. Bir sonraki dönemde enflasyon verilerini nasıl okumalıyız?
CEVAP: Yıllık enflasyon Mayıs 2024'te zirveden uzandı. Disflasyon sürecinin ilk aylarında görülen düşüşün önemli bir parçası, 2023 yazındaki gelişmelerin temel etkisinden kaynaklanıyordu. Bu bağlamda, ana serbest eğilim göstergelerinin son aylarını inceliyorduk. Bu noktada, enflasyondaki azalmanın temel etkilerinden ziyade katı para politikası nedeniyle ana eğilimin azalmasından kaynaklandığını değerlendiriyoruz. Yılın geri kalanında, ana eğilimin iyileştirilmesi enflasyonun azalmasında etkili olacaktır. Buna ek olarak, mevsimsel saflaştırma yöntemlerinin salgından sonra değişen mevsimselliği yakalayamayacağı durumlar vardır. Bunlar bir araya getirildiğinde, bir önceki yılın aynı ayındaki ana moda göstergeler arasındaki karşılaştırmanın daha sağlıklı olacağını değerlendiriyoruz.
Şubat ayının ana eğilim göstergelerini incelediğimizde, mevsimsel olmayan B endeksinin 2024'te yüzde 4,3'ten 2025'te yüzde 2,8'e ve CD'nin yüzde 3,7'den yüzde 2.4'e düştüğünü görüyoruz. Bilindiği gibi, bu iki endeks Ocak, Şubat ve Temmuz aylarında para politikasının egemenliği dışındaki geçici faktörlerin etkisi altında artmaktadır. Son aylarda, medyan ve satrim gibi dağılımla ilgili göstergeler enflasyonun seyri hakkında daha iyi bir fikir verebilir. Ortalama fiyatlardaki artış, geçen yıl ayın ayında yüzde 4,7'lik Ocak-Şubat ayında aynı dönemde yüzde 2,1'e düştü. Böyle bir düşüş gördük. Tüm bunları bir araya getirdiğimizde, ana aylık eğilimin B ve C göstergelerinde B ve C göstergelerinde ve yarıya kadar medyan ve satrim'de üçte bir süre azaldığını görüyoruz.
“Hedefimize ulaşmak için ihtiyacınız olan her şeyi yapacağız”
Enflasyon dinamiklerini anlamak için enflasyonu alt elementlere göre incelemek yararlıdır. Enflasyon için yıllık gelişmeler bağlamında, malların enflasyonunun düşük olduğunu ve hizmet açısından, seviyelerin kırılmaya başladığını, ancak seviyenin yüksek olduğunu düşünüyoruz. Burada, zamana ve geçmiş enflasyona bağlı fiyatı endeksleme eğilimi yüksek olan kiralama ve eğitim öğeleri önemlidir. Yıllık kira enflasyonu, geçen yıl Şubat ayında yüzde 121, bu yıl yüzde 97'ye ulaştı. Bu makalede, her iki seviye de yüksek ve disflasyon yavaş. Aynı şekilde, eğitimde sınırlı bir iyileşme gözlemliyoruz.
Öte yandan, hizmet grubundaki para politikasına en duyarlı makalelerde önemli bir iyileşme görüyoruz. Örneğin, restoranın ve otelin enflasyonu yüzde 95'e düştü. Bu, parasal sıkılığın hizmetin bu tür enflasyonunu azaltmada etkili olduğunu göstermektedir.
Yüzde 24 olan enflasyon hedefimize ulaşmak için ihtiyacınız olan her şeyi yapacağız. Para politikasının ciddi pozisyonumuza devam ederek son hedeflere göre enflasyonu azaltmaya devam edeceğiz.
Soru: Geçen yılın dördüncü çeyreğinde soru güçlüydü. Bu veriler enflasyonun ortaya çıkması için ne anlama geliyor?
CEVAP: Dördüncü çeyreğin ulusal gelir verilerini yaymadan başvurunun koşullarını anlamak için verileri kart, kredi büyümesi ve perakende satış masrafları olarak takip ettik. Veriler, dördüncü çeyrekte sorunun dirençli, ancak dizginsiz seviyeler olmadığını gösterdi. Şubat ayı sonunda açıklanan ilgili büyüme verileri, talebin hipotezimizden daha güçlü olduğunu göstermiştir. Bu bir gerçektir, son PPK karar verme metninde altını çizdik. Enflasyondaki azalmanın devamı için sorunun enflasyonist düzeylerde izlemesi son derece önemlidir. Bu bağlamda, ilk çeyrekte açıklanan verileri incelediğimizde, perakende satışların Ocak ayında gücünü koruduğunu ve diğer yandan, araç ve toptan ticari ticaret hacimlerinin azaldığını görüyoruz. Kredi büyümesi dördüncü çeyreğe göre daha ılımlıdır. Kartın alışveriş verileri Ocak ve Şubat aylarında daha zayıf bir kursu göstermektedir.
Bu nedenle, ilk çeyrek için mevcut talep göstergeleri belirli bir belirsizlik içermektedir, ancak bir önceki çeyrekte artıştan sonra tüketici maliyetlerinin daha ılımlı olduğunu ima etmektedirler. İlk çeyrek için talep göstergelerinin birikmesi ile bu yönü değerlendirmeye devam edeceğiz. Talep koşullarının disflasyon sürecini kesintiye uğratmasına izin vermeyeceğiz.
Soru: Ocak ayında, cari açıklamada bir artış gördük. Para politikası metinlerinizde Türk Lira'da gerçekleşmeye devam ediyor. 2025 için Türk Lira'daki mevcut hesabın gerçek değerlendirmesini ve açığını değerlendirebilir misiniz?
CEVAP: Mevcut bakiyenin gelişmelerini incelediğimizde, ulusal gelir cari açık oranının güçlenmeden önce yıl sonunda % 5'ten yüzde 0,8'e düştüğünü görüyoruz. Son 20 yılda ulusal gelirin cari gelirinin ortalama oranı göz önüne alındığında, yüzde 0,8 rapor tarihsel ortalamalara kıyasla oldukça düşüktür. Son veriler, 2025'teki cari hesap açığının hafif bir artışını göstermektedir.
2025'teki mevcut dengeyi etkileyebilecek faktörleri incelediğimizde, küresel ticaretle ilgili belirsizlikler ihracata dayalı riskleri vurgulamaktadır. Ayrıca tüketim malları ithalatında yüksek bir ders gözlemledik. Bununla birlikte, 2025 yılında, cari hesap açığı ile ulusal gelir arasındaki ilişki 2024'ten fazlaydı, ancak uzun vadeli ortalamanın açık kalmasını planlıyoruz.
Gerçek bir değerlendirmeye vardığımızda, uyguladığımız para politikasının Türk Lira'daki gerçek değerlendirmeye odaklanan bir tasarımı yoktur. Döviz kurlarının seviyesi veya değişimi hakkında hiçbir hedefimiz yok. Para politikasında belirlenen konumumuz, Türk Lira'ya olan ilginin artması sağlıyor. Bu ilginin doğal bir sonucu olarak, döviz kuru yapılırken rezervlerimiz artmaktadır.
Son yönü değerlendirmek için yerli sakinlerin tercihlerine bakabiliriz. Son zamanlarda, Türk Lira depozitosunun faiz oranları ve Türk LIRA depozitosu ve para piyasasının stopaj vergileri oranları artmıştır. “Döviz kurundan korunan mevduat” çıktısını hızlandıran önlemler aldık. Aralık 2024'te KKM hesaplarının getirilerini azaltan değişiklikler yaptık. Ocak ayında, uzun vadeli hesapları kaldırdık ve sonunda yasal hesabın açılışını ve tüzel kişilerin yenilenmesini Şubat ayında kapattık. Tüm bu gelişmelere rağmen, Türk Lira'ya olan ilginin devam ettiğini görüyoruz. Bireysel KKM hesaplarına baktığımızda, Ocak ayında yabancı para birimine dönüş oranı yüzde 10 ve Türk Lira'daki turist oranı yüzde 25 idi. Şubat ayında, bu oranlarla sınırlı bir değişiklik gözlenmiştir. Döviz para biriminin getiri oranı yüzde 12 ve Türk Lira'daki randevu oranı yüzde 23 idi. Bu gelişmeler, KKM'den Türk Lira'ya geçişin yabancı para birimine geçişten daha yüksek olduğunu göstermektedir.
“Para politikasının titiz konumumuza devam edeceğiz”
Bir kez daha, bir sonraki dönemdeki siyasi ilginin belirlenmesinde önceliğimizin kaza yolunun gerektirdiği sertliği sağlamak olacağını vurgulamak istiyorum. Enflasyon ve fiyat istikrarındaki kalıcı azalmaya ulaşılana kadar parasal politika konumumuza devam edeceğiz. Para politikasında belirlenen konumumuz Türk Lira'ya olan ilgiyi destekleyecektir.
Soru: Ocak ayında döviz kredilerindeki % 1 büyüme sınırını azalttınız. Mart ayı başlarında yeni bir düzenleme ile bu sınır yüzde 0,5'e düşürüldü ve olağanüstü alan azaltıldı. Bu kararın nedeni nedir? Yeni düzenleme ile döviz kredilerinde istenen yavaşlama?
CEVAP: Titiz para politikası, hedeflediğimiz gibi, Türk kredi piyasasını daraltır, ancak döviz kurunun istikrarlı seyri nedeniyle dövizdeki (YP) krediler nispeten daha ucuz hale geliyor. Bu bir gerçektir, 2023'ün sonundan bu yana, gerçek sektör bu şekilde yaklaşık 50 milyar dolarlık finansman sağladı. Bu güçlü kredi büyümesi, parasal genişleme ve gerçek sektörün değişim konumu için riskler. Buna ek olarak, YP kredisindeki artış, finansal sistemdeki dövizdeki likidite talebini arttırır. Özellikle, bu durumun Yabancı Mevduat Hesabının (DTH) faiz oranlarında bir artışa neden olduğunu ve depozitonun dolarleşme riskini artırdığını gördük. Ocak ayında, YP kredisinin büyüme sınırını biraz azaltmıştık, ancak ilk çeyrekte YP kredisindeki artış devam etti ve bu artış büyüme sınırlarından muaf olan makalelerden geldi. Bu gözlemler doğrultusunda, YP kredilerinin hem olağanüstü alanlarını hem de büyüme sınırını azalttık.
Yakında anlaşmadan sonra bir şey söylemek sınırlı bir veri akışıdır. Bu değişikliklerin parasal transfer mekanizmasını güçlendireceğini ve finansal makro istikrar risklerini azaltacağını değerlendiriyoruz.
